Florian Stablewski, należący do rodu Oksza, urodził się 16 października 1841 roku we Wschowie, a zmarł 24 listopada 1906 roku w Poznaniu.
Pełnił on niezwykle ważną rolę jako polski duchowny rzymskokatolicki, a także zaangażowany polityk, będący posłem do sejmu pruskiego w latach 1876–1891.
W ciągu swojej kariery pełnił funkcję arcybiskupa metropolity gnieźnieńskiego i poznańskiego, a dodatkowo miał zaszczyt być prymasem Polski w latach 1891–1906.
Życiorys
Florian Stablewski był synem Onufrego Stablewskiego, zubożałego szlachcica i byłego żołnierza napoleońskiego, oraz Emilii z Kurowskich. Swoją edukację rozpoczął w Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu, a następnie kontynuował w gimnazjum w Trzemesznie, które ukończył w 1861 roku. W latach 1861–1863 był studentem seminarium duchownego w Poznaniu, a później studiował na uniwersytecie w Monachium. W 1866 obronił doktorat z teologii i przyjął święcenia kapłańskie w Gnieźnie.
W swojej pracy duszpasterskiej działał w Wielichowie, Tarnowie Podgórnym oraz Śremie, gdzie nie tylko pełnił rolę kapłana, lecz również pełnił funkcję katechety i nauczyciela języka hebrajskiego w miejscowym gimnazjum. Jego kariera zawodowa natrafiła na przeszkodę w 1873 roku, gdy to został usunięty z posady po odmowie wykładania religii w języku niemieckim. Wówczas objął probostwo we Wrześni i zaangażował się w działalność towarzystw rzemieślniczych, przemysłowych oraz rolniczych, wspierając także różnorodne inicjatywy kulturalne, w tym organizując bank ludowy w Śremie.
W latach 1876–1891 reprezentował Polskę w sejmie pruskim, będąc członkiem Koła Polskiego, gdzie aktywnie działał na rzecz zachowania języka polskiego w szkolnictwie. Również był kapelanem konwentualnym maltańskim ad honorem po przystąpieniu do zakonu w 1867 roku.
14 grudnia 1891 roku został mianowany arcybiskupem metropolitą gnieźnieńskim i poznańskim, co wiązało się z tytułem prymasa Polski. Objął archidiecezję 13 stycznia 1892 roku, a cztery dni później przyjął sakrę biskupią. W trakcie swojego urzędowania, mimo trudności wewnętrznych, koncentrował się na kluczowych sprawach Kościoła. Promował w archidiecezji tzw. ruch patronacki, rysy przedstawione w encyklice Rerum novarum papieża Leona XIII oraz założył pismo „Przewodnik Katolicki” oraz Drukarnię i Księgarnię św. Wojciecha w Poznaniu.
Florian Stablewski dążył do kompromisu w kwestiach narodowościowych, a w czasie strajków szkolnych w latach 1901–1904 oraz 1906 podejmował działania mające na celu łagodzenie napięć, m.in. poprzez petycje do cesarza niemieckiego. Jednak jego ugodowe podejście do zaborcy spotkało się z krytyką części społeczeństwa, na przykład wśród czytelników „Orędownika” i „Postępu”. Ponadto był przeciwnikiem polonizacji Górnoślązaków dokonywanej przez działaczy z zaboru pruskiego.
Był również członkiem honorowym Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Po zakończeniu swojego życia został pochowany w katedrze poznańskiej.
W kulturze
Florian Stablewski jest postacią, która zyskała popularność jako jeden z bohaterów polskiego serialu historycznego Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy. Serial ten, w reżyserii Jerzego Sztwiertni, ukazuje dramatyczne losy Polski w okresie XX wieku.
W rolę Floriana Stablewskiego wcielił się utalentowany aktor Andrzej Piszczatowski, którego interpretacja tej postaci przyczyniła się do głębszego zrozumienia tła historycznego oraz osobistych zmagań bohatera. Przez swoje występy w tym serialu, aktor zyskał uznanie w oczach widzów oraz krytyków.
Przypisy
- J. Baranowski, M. Libicki, A. Rottermund, M. Starnawska, Zakon Maltański w Polsce, Warszawa 2000 r., s. 233.
- B. Erzepki, Spis członków Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu, Poznań 1896 r., s. 4.
- Edward Webersfeld, Teatr prowincjonalny w Galicji. 1850–1908, cykl „Scena i Sztuka”, 1908–1909 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Duchowieństwo i religia":
Alojzy Pańczak | Valerius Herberger | Samuel Fryderyk Lauterbach | Alojzy KaluschkeOceń: Florian Stablewski